Wartości odżywcze: czym są i dlaczego są ważne
Na początku XIX wieku filozof Ludwing Feuerbach ukuł to, co na przestrzeni lat stało się jego najsłynniejszym zwrotem: "Jesteśmy tym co jemy". W rzeczywistości żywność, którą codziennie spożywamy, określa nasze ciało zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Niektóre pokarmy mają dobroczynny wpływ na nasz umysł, podczas gdy inne działają bardziej na wewnętrzne zdrowie organizmu.
Niezależnie jednak od produktu, każdy pokarm posiada tzw. wartości odżywcze, które bardzo często zaniedbujemy, a które z drugiej strony mogą ujawnić ważne informacje o tym, co zamierzamy zjeść.
Jakie są wartości odżywcze?
Przez sformułowanie „wartości odżywcze” rozumiemy wszelkie informacje o składzie chemicznym środka spożywczego, w których rozpoznawana jest wartość odżywcza i kaloryczna. Wartości odżywcze wyrażone są w odniesieniu do 100g lub 100ml produktu i muszą koniecznie wskazać „kaloryczność” i tzw. makroelementy, podczas gdy często w gestii producenta jest również podawanie mikroelementów.
Zobaczmy bardziej szczegółowo, jakie wartości odżywcze są zawsze pokazywane na etykiecie:
- Wartość energetyczna lub kalorie: można je znaleźć za pomocą słów w KJ i Kcal.
- Węglowodany
- Tłuszcz: s „oznacza wszystkie lipidy, w tym podgrupy kwasów tłuszczowych
- Białka
- Sól
Mikroelementy z opcjonalnymi informacjami obejmują:
- Włókna: to te substancje, które nie są ani wchłaniane, ani trawione przez organizm, ale które mają korzystny wpływ na funkcjonowanie jelit. Jednak eksperci odradzają przyjmowanie go w przypadku niektórych chorób, takich jak drażliwa okrężnica.
- Witaminy: jeśli w znaczących ilościach, czasami określa się, jakie witaminy są, np. witamina A, B3 lub C, zwana również kwasem askorbinowym.
- Sole mineralne: takie jak np. potas, wapń, fosfor. Są one obecne na etykiecie tylko wtedy, gdy dana żywność ma znaczną zawartość.
- Kwasy tłuszczowe jednonienasycone
- Wielonienasycone kwasy tłuszczowe
- Pilioli: słodziki o mniejszej kaloryczności niż tradycyjne cukry
- Skrobia
Zobacz też
Jaka jest różnica z kaloriami?
Wartości odżywcze bardzo często mylone są z kaloriami. Przede wszystkim precyzujemy, że kaloryczność żywności stanowi jedną z różnych danych, które same w sobie są częścią wartości odżywczych. Co więcej, jeśli te ostatnie wskazują na cały skład chemiczny pożywienia, kalorie wyrażają tzw.
Nie możemy mówić o różnych „rodzajach” kalorii, ponieważ są one takie same w każdym jedzeniu i istnieją specjalne tabele do sprawdzania ilości w każdym jedzeniu. To, co się zmienia i na co należy uważniej obserwować to właśnie wartości odżywcze, ponieważ może się zdarzyć, że szczególnie kaloryczny pokarm jest nadal zdrowy i korzystny dla naszego zdrowia: wystarczy tylko spożywać go w odpowiednich ilościach, a nie do końca zakazać go w swojej diecie.
Przepisy dotyczące wartości odżywczych na etykietach żywności
Biorąc pod uwagę, że dostarczają nam tak ważnych informacji, istnieją przepisy regulujące obecność wartości odżywczych na etykiecie różnych produktów spożywczych.Jak już powiedzieliśmy, dziś ich obecność jest obowiązkowa i usankcjonowana rozporządzeniem UE nr 1169/ 2011. , przed tą datą, każdy producent mógł zdecydować, czy go zamieścić, czy nie.Ponadto rozporządzenie to jest na bieżąco aktualizowane i z biegiem czasu wprowadzono kolejną serię danych, które mają być umieszczane na etykietach. Oto najważniejsze:
- Obecność jakichkolwiek substancji alergennych: istnieją pokarmy lub składniki odżywcze, które mogą pojawić się z określoną częstotliwością alergii iz tego powodu są one zdefiniowanymi alergenami. Najczęściej spotykane to: orzeszki ziemne, orzechy, mleko, jajka, zboża zawierające gluten, skorupiaki i mięczaki oraz soja.
- Gdy produkt spożywczy zawiera oleje i tłuszcze, należy wskazać ich rodzaj, np. olej słonecznikowy, olej palmowy lub tłuszcze uwodornione.
- W przypadku świeżego mięsa zawsze należy podać pochodzenie zwierzęcia i oczywiście rodzaj.
Kiedy można je pominąć?
Jednak według Rozporządzenia Europejskiego i Ministerstwa Zdrowia zdarzają się przypadki, w których można pominąć wartości odżywcze. W rzeczywistości ich obecność jest obowiązkowa w przypadku produktów pakowanych, podczas gdy mogą nie występować w kilku wyjątkach, takich jak:
- Żywność sprzedawana luzem: na przykład, gdy kupujemy bezpośrednio z delikatesów w supermarkecie.
- Produkty nieprzetworzone: oznacza, że zawierają tylko jeden składnik lub jedną kategorię składników, np. kawałek mięsa zakupiony od rzeźnika lub owoc bezpośrednio od warzywniaka.
- Wszystkie rodzaje kawy i herbaty.
- Aromaty, przeznaczone jako aromatyczne rośliny i przyprawy.
- Woda.
Ponieważ musimy znać wartości odżywcze spożywanych pokarmów
Przyzwyczailiśmy się do pośpiechu i korzystamy z tej samej szybkości wszystkich naszych czynności, nawet gdy robimy zakupy. Jednak nie sprawdzając wartości odżywczych i ogólnie etykiet kupowanej przez nas żywności, ryzykujemy spożywanie żywności, która nie jest dobra dla naszego zdrowia lub nie jest odpowiednia dla stosowanej przez nas diety.
W rzeczywistości, szczególnie w przypadku diet mających na celu odchudzanie, sprawdzanie kaloryczności produktów jest niezbędne, ale konieczne jest również sprawdzenie różnych wartości odżywczych. Na przykład orzechy włoskie i laskowe mają wysoki pobór energii, ale nie oznacza to, że powinny być całkowicie wyłączone z diety: zalecana dzienna dawka jest podana na opakowaniu, co może pomóc w uregulowaniu się.
Dodatkowo kilka produktów opiera się na hasłach reklamowych, aby przyciągnąć uwagę konsumentów. Gdy na etykiecie znajdziemy napis „bez cukru” lub „idealna żywność przeciw cholesterolowi”, zawsze powinniśmy sprawdzić, czy nie ma innych składników odżywczych, jednak niezdrowych dla naszego organizmu i nieodpowiednich dla prawidłowej diety.
